Η παλιότερη ελληνική βιβλιοθήκη που ιδρύθηκε το 1764!

Η βιβλιοθήκη της Δημητσάνας είναι μια πνευματική κληρονομιά ανυπολόγιστης αξίας. Φωτισμένοι Έλληνες, με όραμα και αγάπη για τον τόπο τους, κληροδότησαν φως πνευματικό, φως ελληνικό στις μεταγενέστερες γενιές, με την προσδοκία να γίνουν κι εκείνοι συνεχιστές στο έργο τους. Η βιβλιοθήκη της Δημητσάνας ιδρύθηκε το 1764 και είναι η αρχαιότερη βιβλιοθήκη της Ελλάδας.

Την ίδια χρονιά ιδρύθηκε και η Θεολογική Σχολή της Δημητσάνας από τους μοναχούς Γεράσιμο Γούνα και Αγάπιο Λεονάρδο, οι οποίοι ήταν μαθητές της αντίστοιχης Σχολής της Σμύρνης. Η βιβλιοθήκη μέχρι το 1821 ήταν εμπλουτισμένη με 5.000 τόμους, αριθμός τεράστιος για την εποχή και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες βρισκόταν η Ελλάδα, (εποχή Tουρκοκρατίας).

Η βιβλιοθήκη πρόσφερε κι αυτή το μερίδιο της, πολύ μεγάλο, στον εθνικό αγώνα για την απελευθέρωση. Διότι η Δημητσάνα με τους μπαρουτόμυλους, που λειτουργούσαν εκεί, ήταν το οπλοστάσιο του αγώνα και τροφοδοτούσε με μπαρούτι Μοριά και Ρούμελη. Το μπαρούτι όμως για να γίνει φυσίγγια χρειαζόταν να τυλιχτεί σε χαρτί. Αυτό το πολύτιμο χαρτί το πρόσφεραν τα βιβλία της βιβλιοθήκης. Έτσι από τους 5.000 τόμους που αριθμούσε η βιβλιοθήκη πριν το 1821, μετά την απελευθέρωση είχαν διασωθεί μόλις 600 τόμοι.

Κι επειδή σ’ αυτή τη μικρή γωνιά της γης με τα περήφανα δασωμένα βουνά υπάρχουν πάντα ξεχωριστοί άνθρωποι, που ξέρουν να δίνουν, η βιβλιοθήκη, από το 1845 με δαπάνες του μεγάλου ευεργέτη της Δημητσάνας Νικολάου Μακρή, στεγάζεται σε τμήμα της άλλοτε θεολογικής Σχολής.

Από αυτή την προνομιακή θέση ο επισκέπτης της, εκτός από το θαυμασμό του για την ίδια τη βιβλιοθήκη, μπορεί να απολαύσει ένα υπέροχο θέαμα: το φαράγγι του Λούσιου ποταμού, ένα ζωντανό μνημείο της φύσης, και τα τρία ιστορικά μοναστήρια των Αιμυαλών, του Φιλοσόφου και του Προδρόμου, πρόσκληση και πρόκληση για τολμηρούς οδοιπόρους.

Σήμερα η βιβλιοθήκη έχει 35.000 τόμους χάρη στην προσφορά των Δημητσανιτών της διασποράς, αλλά και στο κληροδότημα του Νικολάου Μακρή. Από το 1925 το υλικό της βιβλιοθήκης ταξινομήθηκε και αναγνωρίστηκε η αξία του από την πολιτεία, η οποία κατέταξε τη βιβλιοθήκη υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού, ως δημόσια βιβλιοθήκη.

Η Ακαδημία Αθηνών έπραξε και αυτή το χρέος της, οφειλή και ευγνωμοσύνη σ’ αυτόν τον πνευματικό φάρο των Αρκαδικών βουνών και της απένειμε χρυσό μετάλλιο και δίπλωμα, όχι μόνο για την προσφορά της, αλλά για το ότι υπάρχει ακόμη, παρά τις δύσκολες καταστάσεις που αντιμετώπισε και μπορεί να προσφέρει πνευματική τροφή σ’ αυτή την κορφή της αρκαδικής γης.

Στη βιβλιοθήκη φυλάσσονται σπάνια χειρόγραφα του 17ου αι. καθώς και περγαμηνές του 16ου αι. Επίσης υπάρχουν βιβλία από τα πρώτα μετά την ανακάλυψη της τυπογραφίας, και τα οποία τυπώθηκαν το 1546 στη Βενετία και στη Βασιλεία.

Στους 35.000 τόμους, όπως προαναφέρθηκε, υπάρχουν παλαιές και σπάνιες εκδόσεις, που πρέπει να προστατευτούν πάσει θυσία, όπως και διακόσιοι (200) περίπου κώδικες, για τους οποίους έχει καταρτιστεί κατάλογος και ταξινομημένα λυτά έγγραφα. Στη βιβλιοθήκη υπάρχει η λάρνακα με τα οστά του Παλαιών Πατρών Γερμανού, ο οποίος έχει γεννηθεί στη Δημητσάνα, καθώς και η σέλα του αλόγου του Παπαφλέσσα, που κι αυτός υπήρξε μαθητής της Θεολογικής Σχολής Δημητσάνας.

πηγή: filologika.gr