ΟΜΗΡΟΣ: «ξ ε ν ί η τράπεζα». Ο ξένιος…. Έλληνας.

 

Το ποτήρι, το….ποτηράκι σύμβολο της Ελληνικής φιλοξενίας, με δεκάδες εκφράσεις φιλίας και εκτίμησης και ΧΙΛΙΟΤΡΑΓΟΥΔΙΣΜΕΝΟ: «Ακόμη ένα ποτηράκι…….»

και επειδή ΣΤΕΛΙΟΣ= η καλή και ΕΝΤΙΜΗ Ελλάδα
«Στο τραπέζι που τα πίνω… λείπει το…ποτήρι σου»

Στον Όμηρο (δεν ήταν βέβαια…. ακριβώς ποτηράκι): δέπας, κύπελλον, κύλικας….
.

Ας κάνουμε φίλοι μου ΕΝΑΝ ΣΥΝΕΙΡΜΟ:

Ο ΝΕΣΤΟΡΑΣ θα φέρει στην ΤΡΟΙΑ το προσωπικό του ΚΡΑΣΟΠΠΟΤΗΡΟ, (λογικά… ασήκωτο, όπως το περιγράφει ο ΌΜΗΡΟΣ).

Λέτε να μην έχουν σχέση όλα αυτά;;; Να μην είναι η «ΣΥΝΕΧΗΣ» ΕΛΛΑΔΑ όλα αυτά;;;

Φιλοξενία στον Όμηρο.
.
Χριστούγεννα , μέρες που είναι η παραδοσιακή Ελληνική φιλοξενία θα έχει τον πρώτο λόγο.
Ομηρικές κινήσεις φιλοξενίας, άμεσα ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΜΕΣ σήμερα :
(Τις «έχουμε»).
Όπως έλεγε και ο «Ζορμπάς» Άντονι Κουήν, πόσο εντυπωσιάστηκε από τον τρόπο που…. καλωσορίζουν και υποδέχονται οι Έλληνες.
Φωνάζουν, χειρονομούν…! Ο διαχρονικός ξένιος…. Έλληνας. Η «ξ ε ν ί η τράπεζα» (=το φιλόξενο Ελληνικό τραπέζι)…..!
.
Αυτό το αυθόρμητο, το παρορμητικό της ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ (!!!), αυτή η πληθωρικότητα λόγου και κινήσεων, από….
Ομήρου άρχεται.
.
Σαν να μην πέρασε… ούτε μια μέρα (!!!)
.
Χαίρε ξείνε, παρ άμμι φιλήσεαι= προσφώνηση καλωσορίσματος
( καλώς τον…Εδώ, δεν θα πας πουθενά, θα σε φιλέψουμε εμείς…. στο φτωχικό μας)

χερσίν τ᾿ ἠσπάζετο= καλωσόρισμα δια χειραψίας
(σήμερα λέμε= του έσφιξε το χέρι, τον τράβηξε προς το μέρος του, αντάλλαξαν θερμή χειραψία)
.
ἕλε χεῖρα= σήμερα = του έπιασε το χέρι, τον πήρε από τα χέρια, τον «οδήγησε» ο ίδιος….
.
ἑδριάασθαι ἄνωγεν (του πρότεινε να καθήσει) Σήμερα= «έλα, κάθησε στην παρέα μας»
.
ἵδρυσεν παρὰ δαιτὶ (σήμερα= τον… κάθισε στο τραπέζι)
και βέβαια η πρώτη… Ελληνική ανάκριση: Ποιος είσαι, από που…, μήπως είσαι συγγενής….
.
Τραπέζια;
Ναι. Πολλά και Διάφορα: Τραπεζάκια… έξω, Τραπεζάκια μέσα, Τραπέζια για τους «ξένους» (ξενίη τράπεζα), τους ίδιους, τραπέζια…ατομικά, της παρέας κλπ.
.
Ακόμη και οι… σπιτικοί σκύλοι ονομάζονται «τραπεζήες» ή «τραπεζείτες κύνες» (σε αντίθεση προς τους «θηρευτάς» ή «θυραωρούς», δηλαδή του κυνηγιού ή της φύλαξης), ένδειξη της υπερεπάρκειας αυτού….του επίπλου, ένδειξη κοινωνικότητας και φιλοξενίας.
.
Καθίσματα; Επίσης πολλά και διάφορα (κλισμός, έδρη, θρόνος, θρήνυς, δίφρος)
.
Μαχαιροπήρουνα, Πιατικά, σκεύη….;
Όχι. Έτρωγαν με πλυμένα ήδη χέρια (=Χείρας ίαλλον… )
Το κρέας, συνήθως τίγκα στο πάχος (=πίαρ, αλοιφή= λίπος, άλειμμα) κατευθείαν στο …. «αλευρωμένο» τραπέζι(σήμερα: σε… λαδόκολα.)

.
Σκεύη ; Όχι. Εκτός από το «κάνεον- ταρσόν»=κάνιστρο, καλάθι, πανέρι
για το ψωμί= «άρτον. σίτον»

Σημείωση: Δεν αναφερόμαστε στα σκεύη κρασιού και γάλακτος
.
Μαγειρευτά φαγητά; στον Όμηρο Όχι (Βεβαίως και υπήρχαν, όπως και πλήθος λαχανικών, φρούτων και οσπρίων, στις Π ρ α σ ι έ ς=κήπους, λαχανόκηπους… ή στα κατάφορτα κτήματα).
.
Απλά ο ΛΟΓΟΤΕΧΝΗΣ (!!!) Όμηρος δεν…. τα χρειάζεται….!
.
Μόνο της… ώρας, όπως λέμε σήμερα:
Σούβλες (οβελούς), Σχάρες (εσχάρη);

(Στις ραψ. γ και ξ ενδεικτικά η αίσθηση της αφθονίας κρέατος και το τυπικό του ψησίματος)
.
Γνωστά ονόματα….. σέφ, φαγητού- ποτού:

ΕΥΜΑΙΟΣ= ψήσιμο κρεάτων (Ιθάκη) και ο ΜΕΣΑΥΛΙΟΣ (Ιθάκη) βοηθός του Εύμαιου

ΠΟΝΤΟΝΟΟΣ= ειδικός στην κράση και το κέρασμα του οίνου
(Φαίακες, Σχερία=Κέρκυρα)
Ήθελε τέχνη- ΕΜΠΕΙΡΙΑ, γιατί ανακάτεμα ΟΙΝΟΥ και ΝΕΡΟΥ (= η κήρασις, κράση) και η προσφορά (=κέρασμα) γινόταν ταυτόχρονα.

(Ανωνύμως πάντως η «φίλη ταμίη» είναι η έμπιστη υπηρέτρια που βρίσκεται πίσω από την οργάνωση των…. Ομηρικών δείπνων).

ΕΚΑΜΗΔΗ (Τροία, στην υπηρεσία του Νέστορα)= Ειδική στην παρασκευή και το κέρασμα κ υ κ ε ώ ν α (=Σύνθετο ποτό, ΚΟΚΤΕΙΛ)

Αλλά και η ΚΙΡΚΗ (εκτός συναγωνισμού βέβαια, καθότι «νύμφη»-θεά) παρασκεύαζε ονομαστό κυκεώνα.

Επειδή υπάρχει και ο Ελευσίνιος κυκεώνας, σε άλλο σημείωμα ίσως πούμε περισσότερα γι’ αυτό το σύνθετο (….μπερδεμένο) ποτό (Από δω και η μεταφορική σήμερα χρήση της λέξης «κυκεώνας»)

χρυσόστομος Τσιρίδης