Το Ευαγγέλιο και ο Απόστολος της Κυριακής 15 Δεκεμβρίου 2019

 

Ἡ Παραβολή τοῦ Μεγάλου Δείπνου

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 15 Δεκεμβρίου 2019, ΙΑ΄ Λουκᾶ, τῶν ἁγίων Προπατόρων (Λουκ. ιδ΄ 16-24, Ματθ. κβ΄ 14)

Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· ἄνθρωπός τις ἐποίησε δεῖπνον μέγα καὶ ἐκάλεσε πολλούς· καὶ ἀπέστειλε τὸν δοῦλον αὐτοῦ τῇ ὥρᾳ τοῦ δείπνου εἰπεῖν τοῖς κεκλημένοις· ἔρχεσθε, ὅτι ἤδη ἕτοιμά ἐστι πάντα. καὶ ἤρξαντο ἀπὸ μιᾶς παραιτεῖσθαι πάντες. ὁ πρῶτος εἶπεν αὐτῷ· ἀγρὸν ἠγόρασα, καὶ ἔχω ἀνάγκην ἐξελθεῖν καὶ ἰδεῖν αὐτόν· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον. καὶ ἕτερος εἶπε· ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε, καὶ πορεύομαι δοκιμάσαι αὐτά· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον. καὶ ἕτερος εἶπε· γυναῖκα ἔγημα, καὶ διὰ τοῦτο οὐ δύναμαι ἐλθεῖν. καὶ παραγενόμενος ὁ δοῦλος ἐκεῖνος ἀπήγγειλε τῷ κυρίῳ αὐτοῦ ταῦτα. τότε ὀργισθεὶς ὁ οἰκοδεσπότης εἶπε τῷ δούλῳ αὐτοῦ· ἔξελθε ταχέως εἰς τὰς πλατείας καὶ ρύμας τῆς πόλεως, καὶ τοὺς πτωχοὺς καὶ ἀναπήρους καὶ χωλοὺς καὶ τυφλοὺς εἰσάγαγε ὧδε. καὶ εἶπεν ὁ δοῦλος· κύριε, γέγονεν ὡς ἐπέταξας, καὶ ἔτι τόπος ἐστί. καὶ εἶπεν ὁ κύριος πρὸς τὸν δοῦλον· ἔξελθε εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φρα­γμοὺς καὶ ἀνάγκασον εἰσελθεῖν, ἵνα γεμισθῇ ὁ οἶκός μου. λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς τῶν ἀνδρῶν ἐκείνων τῶν κεκλημένων γεύσεταί μου τοῦ δείπνου. πολλοὶ γάρ εἰσι κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί.

1. Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Προπατόρων

Ἡ σημερινὴ Κυριακὴ εἶναι ἡ προτελευταία πρὶν ἀπὸ τὰ Χριστούγεννα καὶ ὀνομάζεται Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Προπατόρων. Κατ᾿ αὐτήν, ὅπως καὶ κατὰ τὴν ἑπόμενη, τὴν Κυριακὴ πρὸ τῆς Χριστοῦ Γεννήσεως, τιμοῦμε τοὺς εὐσεβεῖς ἀνθρώπους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τοὺς δικαίους, ὅπως τοὺς ἀποκαλεῖ ἡ Ἐκκλησία μας· ὅλους ἐκείνους ποὺ ἔζησαν στὴν πρὸ Χριστοῦ ἐποχὴ μὲ ἔντονη προσδοκία τοῦ Μεσσία καὶ εὐαρέστησαν σ᾿ Ἐκεῖνον μὲ τὴ ζωντανὴ πίστη τους καὶ τὴν ἀγωνιστικὴ ζωή τους, εἴτε ὑπῆρξαν κατὰ σάρκα πρόγονοι τοῦ Κυρίου εἴτε ὄχι. Τὶς δύο αὐτὲς Κυριακὲς ἀκοῦμε τὸν βαθὺ στεναγμὸ τῶν προχριστιανικῶν γενεῶν ποὺ ἦταν δοῦλοι τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου· αἰσθανόμαστε τὸ σκίρτημα τῆς καρδιᾶς τους, τὴ βαθύτατη προσδοκία γιὰ λύτρωση, τὴν προσμονὴ τῆς ἐποχῆς τῆς Χάριτος. Ἀκοῦμε καὶ αἰσθανόμαστε· καὶ ἑτοιμαζόμαστε γιὰ τὴ μεγάλη ἑορτή. Συνειδητοποιοῦμε ὅτι ἀπὸ τὸ σπήλαιο ἀνέτειλε ὁ ἀληθινὸς Ἥλιος, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὅτι κατηύγασε τὴν ἀνθρωπότητα μὲ τὸ ἀληθινὸ φῶς, τὸ φῶς τῆς ἀλήθειας, τῆς Χάριτος, τῆς ζωῆς. Γι᾿ αὐτὸ ἂς Τὸν δοξάζουμε γιὰ τὴ γεμάτη ἀγάπη ἐπίσκεψή Του…

2. «Ὅλα εἶναι ἕτοιμα»

Στὴν Εὐαγγελικὴ περικοπὴ τῆς ἡμέρας ἀκοῦμε τὴν Παραβολὴ τοῦ Μεγάλου Δείπνου: Κάποιος ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος συμβολίζει τὸν Θεὸ Πατέρα, ὀργάνωσε «δεῖπνον μέγα», μεγαλοπρεπὲς βραδινὸ συμπόσιο, «καὶ ἐκάλεσε πολλούς». Τὴν ὥρα τοῦ δείπνου ἔστειλε τὸν δοῦλο του γιὰ ν᾿ ἀπευθύνει τὴν πρόσκληση στοὺς καλεσμένους:

–«Ἔρχεσθε, ὅτι ἤδη ἕτοιμά ἐστι πάν­τα». Ἐλᾶτε καὶ μὴν ἀναβάλλετε, διότι ὅλα εἶναι ἤδη ἕτοιμα.

Ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας ἐξηγεῖ ποιὰ εἶναι τὰ ἀγαθὰ τοῦ δείπνου, ποὺ εἶναι ἤδη ἕτοιμα: Ὁ Θεὸς Πατὴρ μέσω τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ Του, τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, ἑτοίμασε γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ὕψιστα πνευματικὰ ἀγαθά, «ἁμαρτιῶν ἀπόθεσιν, Πνεύματος Ἁγίου μέθεξιν, υἱοθεσίας λαμπρότητα, βασιλείαν οὐρανῶν»· δηλαδὴ συγχώρηση ἁμαρτιῶν, συμμετοχὴ στὴν Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία ἀναγεννᾶ καὶ ἁγιάζει τὸν ἄνθρωπο, τὸ ἐξαιρετικὸ ἀξίωμα τῆς υἱοθεσίας, Βασιλεία Οὐρανῶν(*).

Ὤ, τί συμπόσιο, τί Δεῖπνο εἶναι αὐτό! Τί Χάρις, τί δωρεὲς προσφέρονται ἐκεῖ! Ἀσύλληπτες, ἀνεκτίμητες, ποὺ δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ τὶς ἀπολαύσει πουθενὰ ἀλλοῦ! Αὐτὲς οἱ δωρεὲς προσφέρονται στὴν παρούσα ζωὴ μέσα στὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ στὴν πληρότητά τους θὰ τὶς ἀπολαύσουν οἱ λυτρωμένοι μετὰ τὴν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου! Μακάριοι πράγματι καὶ πανευτυχεῖς ὅσοι θὰ παρακαθίσουν σ᾿ αὐτὸ τὸ Μέγα Δεῖπνο!

3. Ἀστήρικτες προφάσεις

Ὅμως – τί περίεργο! – οἱ προσκεκλημένοι τῆς Παραβολῆς «ἤρξαντο ἀπὸ μιᾶς παραιτεῖσθαι πάντες»· ἄρχισαν μεμιᾶς, σὰν νὰ ἦταν συνεννοημένοι ὅλοι, νὰ δικαιολογοῦν τὴν ἀπουσία τους ἀπὸ τὸ δεῖπνο. Ὁ πρῶτος εἶπε: «Ἀγόρασα χωράφι καὶ ἔχω ἀνάγκη νὰ πάω νὰ τὸ δῶ»· ὁ δεύτερος: «Ἀγόρασα πέντε ζευγάρια βόδια καὶ πάω νὰ τὰ δοκιμάσω στὸ ὄργωμα»· ὁ τρίτος: «Παντρεύτηκα, καὶ γι᾿ αὐτὸ δὲν μπορῶ νὰ ἔλθω».

Καὶ οἱ τρεῖς αὐτὲς δικαιολογίες εἶναι τελείως ἀστήρικτες. Ἐκεῖνος ποὺ ἀγόρασε τὸ χωράφι, ὁπωσδήποτε τὸ εἶχε δεῖ πρὶν τὸ ἀγοράσει. Δὲν ἦταν τόσο ἐπεῖγον νὰ πάει νὰ τὸ ξαναδεῖ, καὶ μάλιστα τὴν ὥρα τοῦ δείπνου, ποὺ ἦταν σούρουπο. Ὁμοίως καὶ ὁ δεύτερος. Ἀλλὰ καὶ ὁ τρίτος ἦταν ἀδικαιολόγητος.

Δηλαδὴ ὁ Κύριος μὲ αὐτὲς τὶς δικαιολογίες ποὺ βάζει στὸ στόμα τῶν προσ­κεκλημένων θέλει νὰ δείξει ὅτι δὲν ὑ­πάρχει καμία ἀπολύτως εὔλογη αἰτία γιὰ νὰ ἀρνηθεῖ κανεὶς νὰ συμμετάσχει στὸ Δεῖπνο. Ὅλοι οἱ ἄλλοι στόχοι τῆς ζωῆς μας, οἱ ἐργασίες καὶ ὑποχρεώσεις μας, εἶναι πολὺ κατώτεροι ἀπὸ τὸν μεγάλο σκοπό, ἀπὸ τὴν ἐξαιρετικὴ τιμὴ ποὺ μᾶς γίνεται νὰ μᾶς καλεῖ ὁ Κύριος στὴν ἐπουράνια Βασιλεία Του, στὴ Βασιλεία τῆς αἰώνιας μακαριότητος.

Ἐπιπλέον ἂς ὑπογραμμισθεῖ ὅτι οἱ ἀσχολίες ποὺ ἀπορρόφησαν τοὺς καλεσμένους δὲν ἦταν καθεαυτὲς ἐφάμαρτες. Δὲν εἶναι ἁμαρτία νὰ ἀγοράζει κανεὶς χωράφι ἢ νὰ ἀσχολεῖται μὲ τὴ γεωργία· ὁ δὲ γάμος εἶναι εὐλογημένος ἀπὸ τὸν Θεό. Δηλώνει ὅμως μὲ αὐτὸ ὁ Κύριος ὅτι εἶναι δυνατὸν νὰ μείνει καν­εὶς ἔξω ἀπὸ τὸν Παράδεισο καὶ ἀπὸ μὴ ἁμαρτωλὰ πράγματα: ὅταν αὐτὰ τὸν ἀπασχολοῦν περισσότερο ἀπ᾿ ὅ,τι ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς του, ὅταν ἀπορροφηθεῖ ἀπὸ τὰ γήινα, τὶς ἐπαγγελματικὲς καὶ οἰκογενειακὲς ὑποχρεώσεις του καὶ τὶς ἐπίγειες ἀπολαύσεις.

Ἡ συμπεριφορὰ τῶν πρώτων προσ­κεκλημένων προκάλεσε τὴ δίκαιη ὀργὴ τοῦ οἰκοδεσπότη, ὁ ὁποῖος κάλεσε ἄλ­λους. Αὐτοὶ ἀνταποκρίθηκαν. Ἡ Παρα­βολὴ κλείνει μὲ τὴν τρομερὴ προειδοποίηση: «Λέγω ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς τῶν ἀν­δρῶν ἐκείνων τῶν κεκλημένων γεύσεταί μου τοῦ δείπνου». Σᾶς βεβαιώνω ὅτι κανεὶς ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς πρώτους προσ­καλεσμένους δὲν θὰ γευθεῖ τὸ δεῖπνο μου!

Εἴμαστε κι ἐμεῖς καλεσμένοι. Ἂς ἐκτιμήσουμε τὴν πολὺ μεγάλη τιμή. Ἂς βάλουμε ὡς πρῶτο στόχο μας νὰ μετάσχουμε στὸ Μεγάλο Δεῖπνο. Ὅλες οἱ ἄλλες ἀσχολίες τῆς ζωῆς εἶναι ἀσήμαν­τες λεπτομέρειες…

(*) Βλ. Παν. Τρεμπέλα, Ὑπόμνημα εἰς τὸ κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιον, ἐκδ. «Ὁ Σωτήρ», Ἀθῆναι 20115, σελ. 431β.

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ (15/12)

Ἀπόστολος: τοῦ ἱερομάρτυρος, 15 Δεκ. (Β΄ Τιμ. α΄ 8-18) του αγίου Ελευθερίου

8 μὴ οὖν ἐπαισχυνθῇς τὸ μαρτύριον τοῦ Κυρίου ἡμῶν μηδὲ ἐμὲ τὸν δέσμιον αὐτοῦ, ἀλλὰ συγκακοπάθησον τῷ εὐαγγελίῳ κατὰ δύναμιν Θεοῦ, 9 τοῦ σώσαντος ἡμᾶς καὶ καλέσαντος κλήσει ἁγίᾳ, οὐ κατὰ τὰ ἔργα ἡμῶν, ἀλλὰ κατ’ ἰδίαν πρόθεσιν καὶ χάριν, τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ πρὸ χρόνων αἰωνίων, 10 φανερωθεῖσαν δὲ νῦν διὰ τῆς ἐπιφανείας τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χρι­στοῦ, καταργήσαντος μὲν τὸν θάνατον, φωτίσαντος δὲ ζωὴν καὶ ἀφθαρσίαν διὰ τοῦ εὐαγγελίου, 11 εἰς ὃ ἐτέθην ἐγὼ κήρυξ καὶ ἀπόστολος καὶ διδάσκαλος ἐθνῶν. 12 δι’ ἣν αἰτίαν καὶ ταῦτα πάσχω, ἀλλ’ οὐκ ἐπαισχύ­νομαι· οἶδα γὰρ ᾧ πεπίστευκα, καὶ πέπεισμαι ὅτι δυνατός ἐστι τὴν παραθήκην μου φυλάξαι εἰς ἐκείνην τὴν ἡμέραν. 13 ὑποτύπωσιν ἔχε ὑγιαι­νόντων λόγων ὧν παρ’ ἐμοῦ ἤκουσας, ἐν πίστει καὶ ἀγάπῃ τῇ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ· 14 τὴν καλὴν παραθήκην φύλαξον διὰ Πνεύματος Ἁγίου τοῦ ἐνοικοῦντος ἐν ἡμῖν. 15 Οἶδας τοῦτο, ὅτι ἀπεστρά­φησάν με πάντες οἱ ἐν τῇ Ἀσίᾳ, ὧν ἐστι Φύγελλος καὶ Ἑρμογένης. 16 δῴη ἔλεος ὁ Κύριος τῷ Ὀνησιφόρου οἴκῳ, ὅτι πολλάκις με ἀνέψυξε καὶ τὴν ἅλυσίν μου οὐκ ἐπαι­σχύνθη, 17 ἀλλὰ γενόμενος ἐν Ρώμῃ σπουδαιότερον ἐζήτησέ με καὶ εὗρε· 18 δῴη αὐτῷ ὁ Κύριος εὑρεῖν ἔλεος παρὰ Κυρίου ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ· καὶ ὅσα ἐν Ἐφέσῳ διηκόνησε, βέλτιον σὺ γινώσκεις.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ

8 Ἀφοῦ λοιπόν ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε χάρισμα ἀνδρείας καί δυνάμεως, μήν ντραπεῖς νά ὁμολογεῖς τή μαρτυρία γιά τόν Κύριό μας, τόν σταυρωμένο Χριστό. Μήν ντρα­πεῖς ἀκόμη οὔτε γιά μένα πού ἔχω φυλακισθεῖ γιά τό ὄνο­μά του, ἀλλά κακοπάθησε μαζί μου γιά χάρη τοῦ Εὐ­αγ­γελίου μέ τή δύναμη πού δίνει ὁ Θεός. 9 Αὐτός μᾶς ἔσωσε καί μᾶς κάλεσε μέ ἱερή κλήση πού μᾶς ἁγιάζει. Μᾶς ἔσωσε καί μᾶς κάλεσε ὄχι γιά τά ἔργα μας, ἀλλά γιατί ὁ ἴδιος εἶχε τήν ἀγαθή θέληση καί μᾶς πρόσφερε τή χάρη του λόγῳ τῆς σχέσεώς μας μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό. Μᾶς ἔδωσε λοιπόν τή χάρη του καί μᾶς πρόσφερε τή σωτηρία αὐτή προτοῦ δημιουργηθοῦν ὅσα ἔγιναν μέσα στό χρόνο, ἐπειδή τήν εἶχε ἀποφασίσει προαιώνια. 10 Φανερώθηκε ὅμως τώρα ἡ χάρις καί ἡ σωτηρία αὐ­τή μέ τήν ἐνανθρώπηση καί ἐμφάνιση τοῦ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος κατήργησε τό θάνατο καί ἔφερε στό φῶς τή ζωή καί τήν ἀφθαρσία μέ τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου. 11 Γιά τό Εὐαγγέλιο αὐτό ἀναδείχθηκα ἐγώ ἀπό τόν Θεό κήρυκας καί ἀπόστολος καί διδάσκαλος τῶν ἐθνι­κῶν. 12 Κι ἐπειδή εἶμαι κήρυκας καί ἀπόστολος τῶν ἐθνι­κῶν, γι’ αὐτό καί ὑποφέρω αὐτά τά παθήματα. Ἀλλά δέν ντρέπομαι γι’ αὐτά. Διότι γνωρίζω ποιός εἶναι αὐ­τός στόν ὁποῖο ἔχω στηρίξει τήν ἐμπιστοσύνη μου. Καί εἶμαι βέβαιος ὅτι ἔχει τή δύναμη νά φυλάξει ὅλο τό ἔρ­­γο πού μοῦ ἐμπιστεύθηκε καί ἐπετέλεσα, ὅπως καί τήν ἀνταμοιβή μου γι’ αὐτό, μέχρι τήν ἡμέρα ἐκείνη τῆς δευ­­­τέρας του παρουσίας. 13 Ὡς ὑπόδειγμα καί τύπο ὑγιοῦς διδασκαλίας, ἀπαλ­λαγμένης ἀπό τήν ἀρρώστια τῆς πλάνης, νά κρατᾶς γε­ρά τούς λόγους πού ἄκουσες ἀπό μένα. Αὐτοί οἱ λόγοι ἀναφέρονται στήν πίστη καί τήν ἀγάπη πού ἀπο­κτοῦ­με οἱ πιστοί ὅταν εἴμαστε ἑνωμένοι μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό. 14 Τόν καλό καί πολύτιμο θησαυρό τῆς εὐαγγελικῆς διδασκαλίας πού σοῦ ἐμπιστεύθηκε ὁ Θεός φύλαξέ τον μέ τήν ἐνίσχυση καί τό φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό ὁποῖο κατοικεῖ μέσα μας. 15 Μή μιμεῖσαι αὐτούς πού μέ ἐγκατέλειψαν. Γνωρί­ζεις ὅτι μέ ἐγκατέλειψαν καί μέ ἀποστράφηκαν ὅλοι αὐ­τοί πού τώρα εἶναι στήν Ἀσία, ἀνάμεσα στούς ὁποί­ους εἶναι καί ὁ Φύγελλος καί ὁ Ἑρμογένης. 16 Ὁ Κύριος νά δώσει τό ἔλεός του στήν οἰκογένεια τοῦ Ὀνησιφόρου, διότι πολλές φορές μοῦ ἔδωσε ἀνα­ψυχή καί ἀνακούφιση καί δέν ντράπηκε τήν ἁλυσίδα μέ τήν ὁποία εἶμαι δεμένος, 17 ἀλλά ἦλθε ὁ ἴδιος στή Ρώμη καί μέ μεγάλο ἐνδια­φέ­ρον καί προθυμία μέ ἀναζήτησε καί μέ βρῆκε. 18 Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός νά τοῦ δώσει νά βρεῖ ἔλεος ἀπό τόν Κύριο καί Πατέρα τήν ἡμέρα ἐκείνη τῆς δευτέρας παρουσίας. Ἀλλά καί πόσο μᾶς βοήθησε καί μᾶς ὑπηρέτησε στήν Ἔφεσο, ἐσύ τό ξέρεις καλύτερα.

πηγή: ο Σωτήρ